Üyelik tarihi: Nov 2009 Nerden: izmir karsıyaka dogumlu ve halen de burada yasıyorum
Mesajlar: 4.494
| Bu asagıdaki metnin, dikkatlice okunmasını tavsiye etmekteyim.
Dikkat: 27 Nisan 2009 tarihinde ve artık bu gecmis olan sezon icin ve hic degilse yaza girmeden once, en son kar gorebilmek ve gezmek amacıyla Bozdag kayak merkezine gittim. Oradaki bekci arkadasla karsılastık, onunla biraz sohbet ettik ve ondan ogrendigime gore, Bozdag kayak sezonunu Mart sonunda kapatmıs. Bekcinin soyledigine gore, galiba kayak merkezine nisan basında cok yagmur yagmıs. Bu durum, maalesef bu tur isleri bilmeyen pek cok kisiye ters gelebilir, ama gercekte bu olusumlar, elbette istenmiyor olsa da, aslında Alp'lerdeki bir cok kayak merkezi icin bile son derece normal seylerdir. Ornegin; ozellikle Almanya'da Stuttgard ile Munih arasında yer alan ve Alp'lerin baslangıcı diye adlandırılan ve Schwabische Alp olarak telaffuz edilen bolgede, zirveleri 900 ile 1000 m'leri ancak bulabilen pek cok ufak kayak merkezi var. Surekli teknolojik kar takviyesi yapılan bu kayak merkezlerinde, kayak sezonu icinde bile, zaman zaman bol bol yagmur yagabilmektedir. Ustelik bahsettigim bu merkezlerin hepsinin genel kayak sezonu, aslında Bozdag'dan cok daha kısadır. Dahası bu tuhaf durum, elbetteki sadece Almanya ile de sınırlı degildir, Avusturya Alp'lerinde ve taban kotu 700 veya 800 m'lere kadar inen pekcok unlu kayak merkezi icin de, sezon icinde ve zaman zaman aynı tip sorunlar yasanmaktadır. Mesela, Avusturya İnnsbruck'un ( alcaklıktan yukseklige ve o sıralamaya gore; Axamer Lizum, Kuhtai ve Stubai glasier dısındaki ) diger cok unlu kayak merkezlerinden; Muttereralm, İgls ve Telfes'te de zaman zaman sezon icinde bile bu tip meteorolojik terslikler ve sorunlar yasanmaktadır. Ornegin; simdi ismini saydıgım ve taban kotları 800 m'lere kadar inen ve İnnsbruck'un bu cok unlu 3 kayak merkezinin kayak sezonu, bu yıl 29 Martta resmen kapandı ( ve o tarihte ben ordaydım ), velhasıl bu durum karsısında, acıkcası Bozdag icin daha ne isteniyor ? Ben anlamıs degilim. ( İnnsbruck'un, taban kotu yaklasık 1550 m olan ve biraz yuksekte yer alan o cok unlu Axamer Lizum'da, 19 nisanda kayak sezonu resmen kapandı, velhasıl netice olarak, sadece glasierler, yani buzul kayak merkezleri haric, bu gunlerde neredeyse Alp'lerin tamamındaki tum kayak merkezlerinin % 90 veya % 95'si, kayak sezonlarını resmen kapatmıs durumdadırlar. Dahası bu gunlerde Alp'lerin tum kuzey yamaclarındaki dogal kar sınırı, yaklasık 1500 m'lik bir yukseklige cekılmis durumdadır diyebilirim ve mesela ben bu gun Bozdag'ın kuzey yamacındaki dogal kar sınırını, 1700 m'lik bir yukseklik seklinde algıladım ve bana gore bu durum, acıkcası hic de kucumsenecek bir durum degildir, neticede Bozdag'ın degeri kavransa ve bilinse herhalde cok daha iyi olacak )
Ayrıca ve bu vesileyle de, kayak sezon icinde yagan yagmurla ilgili bir baska ornek daha vereyim ve mesela, yıllar once ( galiba 7 veya 8 yıl onceydi ) ve ozellikle de bir Subat ayı gecesinde ve Avusturya'nın en unlu kayak merkezlerinden biri olan ( taban kotu 700 m'lere iniyor ) Schladming'te, iniste bir dunya kayak sampiyonası vardı, gece yapılan bu yarısma sırasında, sakır sakır ve saganak halinde muthis bir yagmur yagmıstı, velhasıl bu ters meteorololik olusumlar istenmese bile, maalesef oralarda da zaman zaman olabiliyor. ( bahsetmeye calıstıgım bu ve benzer tum unlu kayak merkezleriyle ilgili her turlu teknik bilgiyi ve sayet istersen, sen de snowforecast.com sitesinden alabilirsin )
Neticede, konuyu ulkemize ve bolgemize cevirirsek; bu yıl haric, ama ozellikle gecen son birkac yıl, basta Ege bolgemiz cok buyuk bir kuraklık yasadı, tum barajlarımız kurudu, yer altı suları neredeyse tukenecekti ve o sebeple de sebeke suyundaki arsenik oranları bile muazzam arttı. Sonucta; Ege bolgemizin yasadıgı bu muthis kuraklık felaketinden, elbetteki Bozdag'da nasiplenmek zorunda kalmıstı, yani aslında o felaket kurak donem, bence Bozdag icin bir olcu kabul edilmemeli, cunku o kurak donem devam etseydi, zaten hepimiz muazzam bir felaketi ve yoklukları yasamak zorunda kalacaktık. Neyse ki bu sezon, sanki bu kuraklık tehdidini asmıs gibi gorunuyoruz, elbette ki bunun devamının gelmesini de yurekten diliyorum.
Ayrıca bu arada, mesela genel kar eksiklikleriyle ilgili diger sorunların cozumunde de; Bozdag'da da, elbetteki Alp'lerdeki ve Amerika'daki tum kayak merkezlerinin takip ettigi teknik yol izlenmelidir ve bu gun icin henuz baska bir yol da kesfedilmis degildir. Teknik alt yapılar kurulacak, eksiksiz bir hale getirilecek ve sonucta da bunları gayet iyi calıstırarak snowmaker'lerle yapay kar uretilip kayak pistlerine puskurtulecektir. Ayrıca bununla da yetinilmeyecek ve yukseklerde birkac anahtar kaya pisti yaratılacak ( bu 2'li onlem, acıkcası genel Alp planlamasının esas temelini olusturmaktadır ve Bozdag'da bu aynı teknige gore projelendirilmistir ) ve isletilecektir, cunku yukseklerdeki kar kalınlıkları, genelde elbette alcaklarda yer alanlara oranla her zaman cok daha fazla olabilmektedir, ornegin mesela Bozdag'ın 1528 m yukseklikteki ( bu, kayak adına Tukiye'deki en alcak nokta ) arenasının finisinde 30 cm kar kalınlıgı varsa, bu aynı kar kalınlıgı 2000 ve ( zirve ) 2150 m'lik yuksekliklerde 1 ve giderek 1,5 m'yi bulabilmektedir. Oysa Bozdag'da; sadece 8 veya 10 yıl oncesinde, bu aynı noktadaki kar kalınlıkları, acıkcası bu simdiki olculerin 2 veya 3 katını bulmaktaydı, fakat son yıllardaki genel durum cok farklı ve cok daha dusuk seyrediyor ve yarının ne olacagını da kimse kestiremiyor. Ama yine de, sanki ve ozellikle de ( 2008 ve 2009 sezonu ) bu yıl, eskiye oranla umut verici bir toparlanma da yasanıyor gibi gorundu, fakat elbetteki buna kanmamalı ve genel teknik alt yapı mutlaka tamamlanmalıdır.
Ornegin bu konuda: Gunumuzde; Amerika'daki ( Kanada ve Japonya da aynı Amerika gibi ) ve Alp'lerdeki tum kayak merkezlerinin sırasıyla, teknolojik ve teknik alt yapı olarak % 90'nında ve % 75'inde snowmaker yapay kar destegi vardır ve isletilmektedir ( kaynaklar: national geograficin yazılı ve gorsel yayınları, DSV skiatlas ve snowforecast.com sitesi ) ve dahası bu oranlar, giderek de yukselmektedir. Ustelik bu gunlerde; artık buzul kayak merkezlerine bile, ( yani cok daha yukseklerdeki buzul bolgelerine bile, Alp'lerin kuzey yamaclarının 2650 m'yuksekliklerinden sonra baslayan ve genelde 3300 m'lere kadar ( İsvicre'de sacsfee, zermat haric ve zermat 3900 m'ye kadar cıkıyor ) cıkan Alplerde 23 buzul kayak merkezi var ve bunlarda yazın da kayak yapılabiliyor ) snowmaker yapay kar yapma sistemleri kurulmus ve calıstırılmaktadır. Dahası, snowmaker'lerin gazlı ve gazsız turleri olmak uzere, daha yuksek sıcaklıklarda kar imal edebilmelerini saglayabilecek muthis teknolojiler de gelistirilmektedir, ornegin bu konuda Japonya + 6,5 C derecede kar yapan snowmakerleri gelistirmis ve kulllanmaktadır. Bilindigi gibi, geleneksek gazssız snowmakerler, genel olarak en yuksek verime - 5 C derecede ulasmaya baslamaktadır ve bunların manuel ve tumuyle otomatik ( yani uygun sıcaklıgı ve nemi buldugunda, makine kar yapmaya ve puskurtmeye sadece kendisi karar veriyor ve kendisi uyguluyor ) olanları da vardır. Gazlı tip olanların, digerlerine oranla genel uretim kapasitesi dusuktur, ama daha yuksek nem ve sıcaklıkta kar imal etme yetenekleri de vardır.
Bu arada ve nedense, ayrıca Bozdag icin nem oranlarının hep yuksek oldugundan bahsedilir durulur ? Bu konu icin 3 temel detay vereyim. Birincisi; bu nem oranları, aslında guneyli ( mesela ve ozellikle Lodos'ta ) ruzgar durumunda artmakta, kuzeyli ( karayel, yıldız ve poyraz'da ) ruzgarlarda da azalmaktadır, dahası yagıs oncesi ve yagıs sonrası da farklıdır, yani bu nem oranları sabit degildir, gercekte degiskendir. Velhasıl teknolojik destekli kar imal etmek icin, elbetteki Lodos ruzgarı esen, nispeten sıcak ve nemli geceler secilmeyecektir. İkincisi; Her ikisi de dagların kuzey yamacında ve yaklasık benzer yuksekliklerde yer alan Bursa ile ( Manisa ) Salihli'nin kıs mevsimindeki nem oranlarını sayet mukayese ederseniz ( bu verileri DMİ'lerinden alın, acıkcası bende var ), Bursa'nın Salihli'ye gore cok daha yuksek nem oranlarına sahip oldugunu goreceksiniz. Bu durum; Bozdag'ın genelde Uludag'a oranla, cok daha dusuk nem oranlarına sahip oldugu anlamına gelmektedir. Zaten Uludag'dan bakıldıgında ve belli olcude kuzeyinde yer alan Gemlik korfezi ayaklar altındadır, velhasıl kuzey ruzgarların da bile, Uludag'a Gemlik'ten, yani denizden nem gelmektedir. Ucuncusu de; Aslında Alp'lerin bazı goller bolgesinde (( Leman, Bodensee ( Costanz ) gibi buyukler gibi ve diger pek cok kucuk goller de dahil ( Avusturya Salzbruck yakınlarındaki pek cok gol yada mesela unlu Zell am see gibi )) ve bu gollerin dibinde, pek cok sayıda unlu kayak merkezi de bulunmaktadır ve elbette ki bunların genel ruzgar koridorları acısından bazıların da da ve sezonda, hem de cok yuksek nem oranları olusmakta ve hatta zaman zaman yogun sis olayı bile yasanmaktadır. Ancak buna ragmen bu tur kayak merkezlerindeki teknolojik yapay kar destegi eksiksiz saglanmıstır ve basarıyla da isletilmetedir. Demek ki, sayet istenirse bu is basarılabiliyor. Bilir bilmez konusulmasa, elbette iyi olacak ama, iste maalesef bu Bozdag isinde de ve bu gune kadar bilen bilmeyen hep konustu.
Alp'lerin o tarihteki genel durumunu, Bozdag'ın karsılastırmalı halini ve bu genel teknik konuları da, saygı, sevgi ve en icten selamlarımla ilginize sunar ve begenmenizi de dilerim.
Saygılarımla.
Oner Govsa |
3 November 2009, 21:03
sezon sonu oldugu ıcın bıde yagmur yagmıstı ben gelmeden hemen once 1-2 saat kar vıcık vıcık tı falan. Bana göre Bozdağın 2 avantajı var.
Normal
