Üyelik tarihi: Nov 2009 Nerden: izmir karsıyaka dogumlu ve halen de burada yasıyorum
Mesajlar: 4.494
| Bu yılki beklentiler, Bozdag ve ulkemizdeki genel kayak sezonu hk.
Konuya girmeden once kısa bir girizgah yapmalıyım, soyle ki; Bozdag kayak merkezi elestirileri ve gelecegiyle ilgili kısımdaki yazının en dibinde yer alan ve o cok da istah kabartan Bozdag resimleri, herhalde birkac yıl once vede bir kayak sezonu icinde cekilmisti. Ceken ben degildim, Nevzat hocaydı ama, bu resimler karın da bol oldugu bir donemde cekilmisti, fakat simdi tarihini tam olarak hatırlayamıyorum, ama belki de subat'ın sonlarında veya Mart'ın baslarında da olabilir. Lakin ozellikle de ulkemizdeki kayak merkezlerinin tamamında ve en yuksek kar kalınlıklarının bulundugu donem, genellikle ve hep Mart ayının ilk yarısı icine denk gelir. DMİ'nin uzun yıllara ait istatistiki verilerine ve ilgili tablolarına bakıldıgında ve mesela son 25 yıl icinde ve ornegin Uludag'ın 1878 m'lik yuksekligindeki rasat istasyonu olcum alanında, maksimum kar kalınlıgı rekoru 4,30 m olarak olcumlenmistir ve bu da, yine Mart ayının ilk yarısı icinde gerceklesmistir. Yani istatistiki veriler bunu gosteriyor ve bu durum , ulkemizdeki benzer yuksek dagların geneli icin de gecerlidir.
Ancak, Alp'lerin boyle benzer yuksekliklerinde asla bu derece yuksek kar yagısları ve kalınlıkları olmaz. Cunku oraları daha soguk ve cok daha dusuk nem oranlarına sahiptir ve genelde boyle yerlede, yogusma daha az olacagından yagıs miktarları da hep daha dusuk kalır. Ulkemizin daha guneyde yer almasının ve 3 tarafının da denizle cevrili olmasının etkisiyle, kısın ve Alp'lere gore nispeten daha ılıman bir iklime sahip olması, yogusmayı ve ona baglı yagısı ve ve yuksekliklere de baglı olarak kar yagıslarını artırıcı etkiler yapmaktadır. Ornegin bir Bursa'ya gore; bir Erzurum'un kısları cok daha soguk ve nem oranı cok daha dusuktur, iste o sebeple mesela benzer yuksekliklerdeki kar yagıs cm'leri olarak bir Palandoken'e; Uludag her zaman ( en az 2 veya 3 katı kadar ) cok farklar atar. Kaldı ki Uludag'da kayakla inilen en alcak taban kotu 1765 m'lik bir yuksekliktir, Palandoken'deki aynı benzer durumsa, yaklasık 2000 m'lik bir yukseklikte yer alıyor.
Ornegin bizim İzmir Bozdag'ın kayak inilen en alcak taban kotuysa 1528 m'lik bir yuksekliktir ve bu durum Bozdag'ın arena finalinde ve 1650 m'lik yuksekligin altında yer alan en az 10 hektarlık bir alanın, kayak mevsiminde ve zaman zaman snowmaker teknolojik yapay kar makinelerinle desteklenmesi gerektigi anlamına gelmektedir. Ornegin Alp'lerin kuzey yamacındaki mevsimsel dogal kar sınırı, genelde 1000 ile 1100 m'lik yuksekliler civarındadır, ama buralarda ve aynı yonde taban kotları 800 ve hatt 700 m'lere kadar inen pekcok kayak merkezi vardır ve bunların bazıları da dunyaca unludur. Mesela; cok unlu Kitzbuhel ve Sladming, Elmau, Going, Westerndorf, Kirshberg ve Zellam-see ve vs gibileri bunlardandır ve bunların hepsi de, mevsiminde ve alcak alanlara surekli teknolojik kar takviyesi yaparlar ve snowmaker'le kar takviyesi yapılan alanlar, bazen 1000 donumun de ( yani 100 hektar ) ustundedir, mesela ve bence bu konunun liderlerinden biri olan bir Zellam-see, mevsiminde ve muhtemelen 1200 donumluk bir alanda, otomatik snowmakerlerle surekli kar takviyesi yapmaktadır. Dolayısıyla Bozdag'da ve sadece 10 hektarcık olan bu alcak alanında da, elbette ki aynı teknik ve teknolojik yolu izlemek zorundadır.
( Bir acıklama: mevsimin genelinde ve yuseklere cıkıldıkca, her zaman kar kalınlıkları da artar ve genel kar kalınlıgı sıkıntısı, hemen hemen her zaman ve daha ziyade alcak alanlarda yasanır )
Bu kez biraz da Bozdag'dan ve bu yılki muhtemel kayak sezonundan bahsedelim isterseniz; ilk acıldıgı yılarda ve Aralık ayının son haftası baslarında, ben Bozdag'da kayak yaptıgımı hatırlıyorum. Lakin, 1997 yılında fark edilen kutuplardaki buzul erimelerinden sonra ve 2000'li yıllarda daha da hızlanan bu ters ve genel sıcaklık artıslarının sebebiyle, bu son 7 veya 8 yıllık donemde gerceklesen mevsimsel degisimler sonucunda; son yıllarda bu olamıyor, fakat bir de bakarsın ki, bu yıl oluvermis, neden olmasın ki, bu yıl belki de olabilir.
Esasında genel gidisata bakılırsa; sanki bu durum, bu yıl gerceklesecekmis gibi de gorunuyor. Ancak bu konu icin; Alp'lerin kar durumunu ve Balkan'ların ve Kırım yarımadası ve ustunun, yani kuzeyimizin yine kar ve sogukluk durumlarının gidisatını ve oradaki mevsimsel gelismeleri de, acıkcası surekli takip etmek ve iyi yorumlamak gerekiyor ve neticede boylece ve ancak Aralık'ın ikinci haftasına girildigi an, iste ancak o zaman belki ciddi ve tutarlı bir tahminde bulunmak mumkun olabilir. Fakat bunun icin de, ozellikle Aralık'tan bir onceki Kasım ayında cok asırı yagısların olmaması da gerekmekte, cunku bir onceki ayda olusan asırı yagısların bir kısmı, genelde bir sonraki aydan calınmıs yagıslar olmaktadır. Yani ve ornegin; Kasım ayında muhtemel cok asırı yagıslar olmus ise, genelde Aralık ayı yagıs acısından biraz kurak gecmeye namzettir. Biz elbetteki bunu istemeyiz acıkcası, cunku bu durum Aralık'taki yagıslarda bir terslik ve eksiklik yasanası anlamına gelir. Ama yine de, simdiki gidisat ve sayet boyle devam edip de giderse, bu durum kayak mevsimine erken veya normal girilebilecegi yada herhangi bir gecikme yasanmayabilecegi gorusunu guclendirmekte, ama tabiki o tarihe en az 6 hafta daha var ve elbette ki 6 haftayı daha simdiden tahnin edemeyiz, fakat gidisatları cok iyi gozlemlemis ve iyi de yorumlamıssak, muhtemelen en son 2 haftadaki tahminlerimiz tutabilir.
Neticede, Aralık ayının 2'nci haftası basına kadar izle ve Kasım ayı yagıslarının da gozle ve bekle, iste ancak ondan sonra muhtemelen cok daha iyi vede gercekci kararlar verebiliriz. ( Bu konu hakkında ve ulkemiz geneli icin, sayet daha detaylı bilgilenmek isterseniz, "Bozdag elestirileri, gelecegi ve cevaplar hk:" adlı bolumun altlarında yer alan ve "Bozdag'ın genel kullanım kılavuzu" adlı kısmın ilgili bolumlerine bakıverin )
Saygı ve en iyi dileklerimle.
Oner Govsa İns. Muh. |
7 November 2009, 01:54
deniz 
Normal
