Hava Delisi #1

Merhaba!

Çocukluğum camlarda kar bekleyerek ve terliğini fırlatırken “oynama artık şu perdelerleee!” diye bağıran annemden kaçarak geçti. İlkokulda kar yağdığı günler ellerinden tutup pencereye götürdüğüm arkadaşlarım ve öğretmenlerim benden yaka silkti. Büyüdüm, kış gelince boşladığım sevgilimle papaz oldum. Şimdi kazık kadarım, durumumda pek bir değişiklik yok, fakat dediler ki gel şurada yazı yaz, herkes seni okuyacak. Allah razı olsun, sabrın sonu selametmiş. Bundan böyle bir aksilik olmazsa haftada bir hava, iklim ve tabii özellikle karla ilgili yazılarımla siz sevgili skiciyiz.biz okurlarıyla birlikteyim.

Arkadaşlar, boşuna gönül vermedik, kar doğanın mucizelerinden biridir. Bir kere garip, paradoksal bir hadisedir: doğru düzgün kar yağması için hem yağışın çok olması, hem de havanın soğuk olması gerekir. Diyeceksiniz ki bunun neresi paradoks? Evet öyledir, çünkü yağışın bol olması için denizden havaya buharlaşmanın da bol olması gerekir ve bunun için ısı lazımdır. Bu yüzdendir ki dünyanın en yağışlı yerleri sıcak tropik bölgeler ve çevrelerindeki muson bölgeleridir. Öte yandan kar illa ki hava soğuyunca yağar. Soğuk da en fazla yukarı enlemlerde, çoğu zaman birer çöl olan kutuplara yakın yerlerde bulunur. Yani yoğun bir kar yağışı, dünyanın iklim bakımından iki uç noktasını bir araya getirir; insana garip bir huzur ve bütünlük duygusu vermesinin sebebi belki de budur.

Türkiye aslında kar bakımından oldukça şanslı bir yer. Bir kere çevremiz ılık denizlerle çevrili, yani yağıştan yana -genelde- bir sorunumuz yok. Gereken soğuğu da hemen kuzeyimizden başlayıp kuzeye ve doğuya doğru uzanan ve kışın buzdolabına dönen uçsuz bucaksız Asya kıtası sağlıyor; hatta bazen ta en yukarı enlemlerdeki soğuk da doğrudan bize inebiliyor. Ortada olmak iyidir. Ayrıca ülkemiz dağlık, ithal soğuk az olduğunda bile kar görüp tadını çıkartmak için tepelere tırmanmak yetiyor. Ha bazen hava akımlarının dengesi bozuluyor, soğuk ya da yağış Avrupa'nın başka taraflarına yığılıyor ve bizim kar şansımız azalıyor, o ayrı. Böyle zamanlarda artık paniğe kapılmayıp hemen beni arayacaksınız, yüksek mevkilerde tanıdıklarım var.

Şaka bir yana, birazı ya da tamamı kötü geçen kışlar olabilir; endişe etmeye, küresel ısınma bizi kavuracak diye ağıt yakmaya gerek yok. İklimdeki bazı doğal döngülerin on yıllar, hatta daha uzun süren periyotları olabiliyor. Mesela doksanlı yıllarda “eski kışlar kalmadı” diye rehavete kapılan nice büyükşehir belediyesi iki binli yıllarda perişanları oynamıştı. Dağlar için de durum farklı değil, mesela daha 2007 yılına kadar korkulu rüya gören İsviçre kayak endüstrisi son iki sezondur karına kar kattı. Bizde de durum çok farklı olmayacaktır. Küresel ısınmaya bu nedenle çok kafayı takmayın derim.

Önümüzdeki Günlerde Dağlarda Hava
“Traşı kes de asıl mevzuya gel” dediğinizi duyar gibiyim. Yukarıda daldan dala atlayarak az az değindiğim teorik ve pratik konulara ileriki yazılarda döneceğim. Tahminlere geçelim. Akdeniz'de yine dizi dizi alçak basınçlar var, doğuya ve kuzeye doğru ilerleyip bize yağış, lodos, yani mevsime göre ılık hava getiriyorlar. Bu yüzden batı bölgelerimizdeki kayak merkezleri önümüzdeki beş gün yağışlı ve rüzgarlı, belki kısa aralar olabilir. Bu yağış Uludağ'da ve Kartalkaya'da zaman zaman kar olarak düşse de hem kalitesi yüksek olmayacaktır, hem de esecek sert rüzgar kaymayı tatsız hale getirecektir, bu özellikle Cumartesi günü böyle. Pazar günü öğleden önce kısa süreli bir düzelme görünse de tekrarlanan erime-donma durumu nedeniyle bu haftasonu batıda koşulların genellikle pek hoş olmayacağını söyleyebilirim. Erciyes çok yağış almayacak olsa da rüzgardan nasibini alacak. Daha doğuya gidecekler için durum daha iyi görünüyor, Palandöken ve Sarıkamış özellikle Cumartesi güzel olacak, Pazar günü biraz bozsa da çok kötü olmaz.

Hava özellikle dağlarda çok çabuk değişir, biliyorsunuz. Tahminler de öyle. Onun için burada birkaç gün önceden yaptığım tahminin, havanın ancak 'ana hatlarıyla' nasıl olacağı konusunda fikir vermesi gerektiğini hatırlatırım. Birçoğunuzun bildiği gibi snow-forecast.com sitesi şu anda bu konudaki en güvenilir kaynak, yola çıkmadan her zaman kontrol edin derim. Her saat takip edip şehirlerdeki istasyonlarla da karşılaştırarak meteorolojik ve iklimsel analizini sağlıklı biçimde yapabildiğimiz bir tek dağ istasyonu var, o da Uludağ. Umarım ilerde dağlardaki istasyon sayısı artacaktır. O zaman tahminlerimiz de daha ayağı yere basan cinsten olur diye düşünüyorum.

Bol karlı günler dilerim,

Ozan Mert Göktürk
www.havadelisi.com

Eklenen Dosyalar